*Een geldig asbestattest is vanaf 23 november 2022 verplicht bij de verkoop van woningen en appartementen ouder dan 2001, waarbij het te verkopen gebouw of deel ervan een oppervlakte heeft van meer dan 20m² en toegankelijk is voor mensen. Het doel van het attest is om kandidaat-kopers te informeren over de aanwezigheid van asbest in de woning en om de risico’s op asbestblootstelling te verminderen

Op de meeste containerparken in Vlaanderen is het mogelijk om kleinere hoeveelheden hechtgebonden asbestafval gratis af te leveren. Hechtgebonden asbest is asbest dat vastzit in een ander materiaal, zoals golfplaten of leien op een dak. Niet-hechtgebonden asbest, zoals losse isolatieplaten, kan niet worden afgevoerd naar het containerpark.

Hoe kan je asbestafval verpakken?

Om asbestafval naar het containerpark te brengen, moet je het eerst goed verpakken. Zo moet je het asbestafval nat maken om stofvorming te voorkomen en het verpakken in transparante folie om de inhoud te kunnen identificeren. Ook moet je het asbestafval apart houden van ander afval en het in een afgesloten container vervoeren.

Kan ik zomaar mijn asbestafval naar een containerpark brengen?

Het is belangrijk om te weten dat niet alle containerparken in Vlaanderen asbestafval aanvaarden en dat er soms beperkingen gelden voor de hoeveelheid asbest die je mag aanleveren. Raadpleeg daarom altijd de website van je lokale containerpark voor meer informatie.

Kan ik zelf mijn asbest verwijderen?

We raden je aan om het asbestafval alleen zelf te verwijderen als het om kleinere hoeveelheden hechtgebonden asbest gaat en je zeker bent van de juiste procedure voor het verpakken en vervoeren van het afval. Bij grotere hoeveelheden of bij niet-hechtgebonden asbest is het verplicht om een erkend asbestverwijderingsbedrijf in te schakelen.

Wat kost het om asbestafval naar het containerpark te brengen?

De kosten voor het storten van asbesthoudend materiaal op het containerpark verschillen van gemeente tot gemeente. Sommige recyclageparken accepteren asbesthoudend materiaal gratis tot een maximum gewicht van 200 kg (= 20 verpakkingen) of 1 kubieke meter (bijvoorbeeld in Gent). Bij andere containerparken en/of bij grotere ladingen wordt een tarief gehanteerd dat vergelijkbaar is met dat voor selectief afval. Dit komt vaak neer op een prijs tussen de 30 en 80 cent per kg asbesthoudend materiaal, afhankelijk van het aantal kilogram. In Gent betaal je bijvoorbeeld €60 voor 1000 kg.

Als je asbestcementen platen hebt, houd er dan rekening mee dat deze veel wegen en het gewicht snel kan oplopen. Een golfplaat met asbest van ongeveer 3 meter lang en 1 meter breed weegt ongeveer 45 kilogram.

Asbestzakken, wat zijn dit juist?

Voor het verpakken van asbesthoudend materiaal zijn asbestzakken beschikbaar op het containerpark tegen een kostprijs van €1,50 per kleine zak en €2,50 per grote zak. In één grote zak verpak je 2 tot 3 golfplaten (de zak is 2,2 m x 1,2 m groot) en in een kleine zak slechts 1 golfplaat (de zak is 1 m x 1,2 m groot).

Als je een speciale big bag nodig hebt, betaal je €100. Leien wegen ongeveer 22 kg/m². Voor een gemiddeld dak van 200 m² komt dit neer op 4,4 ton of €660 stortkosten. Met transport en container kom je dan op €839, exclusief btw.

Hoe ga je het beste om met asbesthoudend materiaal?

Aangezien asbesthoudend materiaal schadelijk is voor de gezondheid, is het belangrijk om voorzichtig om te gaan met de lading. Het is aan te raden om het asbesthoudende materiaal voor vertrek goed nat te spuiten om stofvorming en opwaaien van asbestvezels te voorkomen. Asbestzakken kunnen worden gebruikt om het materiaal veilig in te pakken, maar zijn niet verplicht. Ze zijn verkrijgbaar op het containerpark, net als alle andere beschermingsmaterialen die je kunt gebruiken bij het verwijderen/inpakken van asbesthoudend materiaal. Je kunt ook gebruik maken van big bags, doorzichtige bouwfolie, dubbele plastic zakken of afsluitbare zakken, afhankelijk van de grootte van de stukken. Het is belangrijk om het asbesthoudend materiaal gescheiden te houden van ander sloop- en bouwafval en om het in één rit te vervoeren om het risico op verspreiding van asbestvezels te minimaliseren. Zorg er ook voor dat je je aanmeldt bij het containerpark en bewijs meeneemt van je reglementaire aflevering. Asbestkoorden uit oude kachels worden echter niet geaccepteerd op het containerpark. Deze kun je het beste in dubbele plastic zakken verpakken en afleveren bij een geregistreerde asbestinzamelaar.

Belangrijke aanvulling: Draag bij het hanteren en inpakken van asbesthoudend materiaal altijd persoonlijke beschermingsmiddelen zoals een stofmasker, wegwerpoverall en wegwerphandschoenen om jezelf te beschermen tegen de schadelijke stoffen. Verwijder deze beschermingsmiddelen na het hanteren van het asbesthoudende materiaal en gooi ze weg in een aparte plastic zak die je goed afsluit voordat je naar het containerpark vertrekt. Zorg er tot slot voor dat de wagen waarmee je het asbesthoudende materiaal vervoert, bedekt is met een zeil om te voorkomen dat er asbestvezels vrijkomen tijdens het transport.

Als je je woning wil verkopen, moet je sinds 23 november 2022 een geldig asbestattest kunnen voorleggen aan de kandidaat-kopers. Maar wat houdt dit in en waar moet je rekening mee houden?

Wat is een asbest attest?

Een asbestattest is een officieel document dat aantoont of er al dan niet asbest aanwezig is in een gebouw of een deel ervan. Het attest wordt opgemaakt na een asbestinventarisatie en toont aan welke materialen asbest bevatten en in welke mate. Het doel van het attest is om kandidaat-kopers te informeren over de aanwezigheid van asbest in de woning en om de risico’s op asbestblootstelling te verminderen.

Is een asbestattest verplicht?

Vanaf 23 november 2022 is een geldig asbestattest verplicht bij de verkoop van woningen en appartementen ouder dan 2001, waarbij het te verkopen gebouw of deel ervan een oppervlakte heeft van meer dan 20m² en toegankelijk is voor mensen. Dit attest moet opgemaakt worden door een erkende certificatie-instelling asbest.

Wat als er asbest aanwezig is?

Als er asbest aanwezig is in de woning, betekent dit niet dat je de verkoop moet stopzetten. Wel is het belangrijk om de kandidaat-kopers zo goed mogelijk te informeren over de aanwezigheid van asbest en de eventuele risico’s. De kandidaat-kopers kunnen dan zelf beslissen of ze de woning willen kopen en/of of ze de asbestsanering voor hun rekening willen nemen.

Hoe kan je een asbestattest halen?

Om een geldig asbestattest te bekomen, moet je een erkende asbestdeskundige contacteren. Deze zal een asbestinventarisatie uitvoeren en op basis hiervan het attest opstellen. Het is belangrijk om hiervoor een ervaren en betrouwbare partner te kiezen om te vermijden dat het attest ongeldig wordt verklaard. 

Een geldig asbestattest is vanaf 23 november 2022 verplicht bij de verkoop van woningen en appartementen ouder dan 2001, waarbij het te verkopen gebouw of deel ervan een oppervlakte heeft van meer dan 20m² en toegankelijk is voor mensen. Het doel van het attest is om kandidaat-kopers te informeren over de aanwezigheid van asbest in de woning en om de risico’s op asbestblootstelling te verminderen. Om een geldig asbestattest te bekomen, moet je een erkende certificatie-instelling asbest contacteren.

Trage invoering

Asbest is jarenlang in onze maatschappij gebruikt geweest met de gekende gevolgen. Dankzij het onderzoek naar de impact van asbest op de gezondheid begin de jaren ’70 voelden de beleidsmakers zich verplicht om in te grijpen. Eerst werden de gevaarlijkste manipulaties en toepassingen verboden. Geleidelijk werden onder invloed van de Europese regelgeving meer preventiemaatregelen voor werken met asbest opgelegd en blootstellingsgrenzen vastgesteld. Het KB van 3 februari 1998 beperkte reeds grotendeels het op de markt brengen, de vervaardiging en het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen (waaronder asbest) en preparaten.

Het totaal asbestverbod kwam er echter met het KB van 23 oktober 2001 tot beperking van het op de markt brengen en van het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen en preparaten. Momenteel is dit verbod opgenomen in bijlage XVII van de Europese REACH verordening. Het omgaan met asbesthoudende materialen werd in het kader van de bescherming van de werknemers op federaal niveau verregaand gereguleerd, vroeger binnen het Algemeen Reglement voor de arbeidsbescherming (ARAB) en momenteel binnen de Codex over het Welzijn op het Werk.

De arbeidsreglementering in verband met asbest werd in 2006 verder gecoördineerd en aangepast in het KB van 16 maart 2006 betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risico’s van blootstelling aan asbest. Het KB van 28 maart 2007 reguleert de erkenning en certificering van gespecialiseerde erkende asbestverwijderingsbedrijven.

Wij gaan vooral de focus leggen op de Belgische wetgeving met de nodige bijkomende verplichtingen van het Vlaamse gewest en diens gemeenten.

Federaal Niveau

KONINKLIJK BESLUIT 1978

Dit is het Koninklijk Besluit dat het gebruik van asbest op de werkvloer aan banden moest leggen. Het gebruik van crocidoliet (blauwe asbest) werd gedeeltelijk aan banden gelegd. Het was een eerste stap die vooral gericht was om de werknemers te beschermen al waren er uitzonderingen en kon er dankzij een speciale toelating zonder beperkingen verder gewerkt worden. Voor werkplaatsen waar er aan voertuigen gewerkt werden mocht er niet langer met perslucht gewerkt worden aan de remsystemen. Afbraakwerken waar er een risico was op asbestverspreiding kreeg ook een aantal regels opgelegd. De controle op de toepassing van deze artikels en verplichtingen was ondermaats.

KONINKLIJK BESLUIT 1986

Met het Koninklijk Besluit van 1986 werd er bepaald dat “indien de technische mogelijkheid bestaat asbest vervangen moest worden door vervangingsproducten die minder schadelijk zijn voor de gezondheid van de werknemers”. De beoordeling van de gevaren van asbest worden duidelijk omschreven op basis van de concentratie van de asbestvezels in de lucht. Om de vastgelegde grenswaarden te waarborgen moeten er metingen uitgevoerd worden met een bepaalde frequentie en representativiteit. Voor bepaalde werkzaamheden waar men de grenswaarden niet kon behalen moet de werkgever een werkplan opmaken met een aantal maatregelen gericht om de werknemer te beschermen. Ook worden er verplichte procedures vast gelegd voor de medische keuring van werknemers die met asbest in aanraking komen

MINISTRIEEL BESLUIT 1993

Met het Ministrieel Besluit van 1993 werd voor bedrijven de verplichting ingevoerd om een asbestinventaris op te stellen. De inventaris moet duidelijke vermelden waar de verschillende asbesttoepassingen zich bevinden en welke staat ze zich bevinden. Aanvullend moet er een omschrijving aanwezig zijn welke maatregelen er genomen worden om de blootstelling van asbest aan werknemers te voorkomen. Deze uitgebreide inventaris moest voor 1 januari 1995 opgemaakt worden. Indien er uit de inventaris blijkt dat de werknemers aan asbestvezels blootgesteld worden, dan moet een programma ter beheersing van het asbestrisico worden uitgewerkt met als doel de blootstelling zo laag mogelijk te houden. Dit beheersprogramma bestaat uit drie punten: 1) regelmatige visuele beoordeling van de staat (jaarlijks), 2) maatregelen die genomen moeten worden wanneer de asbest in slechte staat is, 3) instructies voor werkzaamheden waarbij men een overschrijding van de grenswaarden voorziet.

KONINKLIJKE BESLUITEN  1998 & 2001

Het Koninklijk Besluit van 1998 is gericht op het beperken van het op de markt brengen, vervaardigen en gebruik van asbest. De meeste gekende asbesttoepassingen werden bij wet verboden. Doch was er nog een uitzondering voor bepaalde producten waar er nog geen waardig alternatief voor bestond (bv. thermische isolatie in industriële toepassingen). De asbesthoudende producten die toch nog op de markt kwamen werden voorzien van een etiket.

De definitieve uitbreiding volgde in het Koninklijke besluit van 2001 dat een totaalverbod oplegde voor het produceren, op de markt brengen en gebruiken van alle toepassingen van asbest.

KONINKLIJK BESLUIT 2007

Het Koninklijk besluit van 2006 (aanvulling van het KB van ’93) betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risico’s van blootstelling aan asbest werd in 2007 gewijzigd. Er werd voornamelijk een aantal wijzigingen aangebracht in de artikels en aanvullingen gemaakt. De couveusezakmethode voor het verwijderen van de isolatie rond leidingen, die losgebonden asbest bevat mag toegepast worden in gesloten ruimten indien er aan bijkomende voorwaarden is voldaan.

CODEX OVER HET WELZIJN OP HET WERK

In titel 3 van boek VI van de codex worden er gedetailleerde bepalingen over preventiemaatregelen, vooral met betrekking tot de verwijdering van asbest omschreven. Deze codex is een samenvatting van heel wat bepalingen en artikels uit de voorgaande koninklijke besluiten en is vooral gericht op het beschermen van de werknemer. Daarnaast bevat de codex bepalingen waaraan de werkgever aan moet voldoen. De voorwaarden en de nadere regels betreffende de erkenning van asbestverwijderaars worden omschreven in titel 4 van het boek VI van de codex.

Vlaams Niveau

De federale wetgeving ter bescherming van de werknemers behoedt onrechtstreeks het milieu tegen verontreiniging met asbestvezels. Situaties buiten het werkgevers-werknemers verband (zelfstandigen – particulieren) vallen onder de gewestelijke wetgeving in Vlaanderen. De Vlaamse overheid is bevoegd voor de wetgeving met betrekking tot het leefmilieu en dus onder meer voor reglementering over emissies van asbest in lucht en water en over het beheer van asbesthoudende materialen en afvalstoffen.

Bepalingen met betrekking tot handelingen met asbest zijn voornamelijk opgenomen in het besluit van de Vlaamse Regering van 1 juni 1995 houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne (VLAREM II) en het besluit van de Vlaamse Regering van 6 februari 1991 houdende vaststelling van het Vlaams reglement betreffende de milieuvergunning (VLAREM I).

Het beheer van asbesthoudende materialen en afvalstoffen wordt gereguleerd door het Materialendecreet van 23 december 2011 en het besluit van de Vlaamse Regering van 17 februari 2012 tot vaststelling van het Vlaams reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaal-kringlopen en afvalstoffen (VLAREMA).

Het besluit van de Vlaamse Regering van 14 december 2007 houdende vaststelling van het Vlaams reglement betreffende de bodemsanering en de bodembescherming (VLAREBO) en het ministerieel besluit van 1 juli 2014 houdende de goedkeuring van het eenheidsreglement gerecycleerde granulaten (Eenheidsreglement) reguleren de aanwezigheid van asbesthoudende afvalstoffen in respectievelijk de bodem, het grondverzet, bouw- en sloopafval en gerecycleerde granulaten.

Asbestinventaris

TYPE ONDERZOEK

In Vlaanderen zouden ruim 2,7 miljoen woningen ouder dan 2001  minstens 5 asbesthoudende toepassingen bevatten. Je kan ze op alle plaatsen terugvinden. De kans dat u in Vlaanderen asbest aantreft in een residentieel gebouw is dan ook zeer groot. In 70 tot 90 procent van de gevallen loopt u het risico op asbest te stuiten, tenzij er een totaalrenovatie heeft plaatsgevonden.

Asbest kent bijzonder veel toepassingen. Het werd verwerkt in meer dan 3500 bouwmaterialen zoals golfplaten, leien, venstertabletten, goten, isolatie, bitumen, dichtingen, afdichtingen, karton,… ook vandaag stuiten asbestexperts op nieuwe toepassingen.

Een asbestinventaris laten opmaken geeft zekerheid over de veiligheid van uw woning.

Er zijn 2 soorten asbestinventarissen:

TYPE I

Visuele herkenning, niet-destructief onderzoek

Op basis van een visuele inspectie brengen we de verschillende asbesttoepassingen in kaart. Enkel de direct waarneembare asbestbronnen worden opgenomen, tijdens het onderzoek worden er geen vloeren of wanden afgebroken. Deze inventaris zal van toepassing zijn bij verkoop van een pand ouder dan 2001.

TYPE II

Vaststelling d.m.v staalafnames, destructief onderzoek

Aan de hand van staalafnames en een labo-analyse worden de verschillende asbesttoepassingen in kaart gebracht. Dit onderzoek beschrijft alle aanwezige asbestbronnen, zowel direct waarneembare als ingesloten. Wanden en vloeren worden worden vanzelfsprekend niet gespaard tijdens het onderzoek.

HET ASBESTINVENTARISATIE ATTEST

De doelstelling van de Vlaamse Overheid is een asbestveilig Vlaanderen tegen 2040. Asbestvrij klinkt ambitieuzer maar is onhaalbaar. Het inventariseren van potentiële blootstellingen en gevaar is het begin, het allemaal correct en veilig verwijderen zal veel langer duren.

Enkel een gecertificeerd asbestdeskundinge (ADK) mag een asbestinventaris opmaken en de inspectie registreren in een centrale databankapplicatie bij de OVAM. Op basis van een correcte en volledige registratie, levert de OVAM een geldig asbestinventarisattest af. Het vormt een automatisch, uniek rapport van de asbestinventarisgegevens van een gebouwinspectie dat mee onderdeel uitmaakt van je woningpas.

Wanneer moet er een inventaris opgemaakt worden?

WERKGEVERS

Eenieder die personeel tewerk stelt is een werkgever, gaande van zelfstandigen, winkels en warenhuizen, aannemers, ziekenhuizen, scholen, overheden tot privébedrijven van diverse grootte. Werkgevers hebben sinds 1995 de wettelijke verplichting om hun werknemers te beschermen tegen de risico’s van asbest. De maatregelen die de werkgever moet volgen worden opgesomd in de codex Welzijn op het werk: de inventarisatie van asbest, het beheer van de asbesttoepassingen, de correcte verwijderingsmethodes en de opleidings- en erkenningsvoorwaarden.

De asbestinventaris beschrijft alle asbesttoepassingen die aanwezig zijn in het bedrijf of de werkzone. De inventaris wordt opgemaakt na een inspectie ter plaatse, aan de hand daarvan wordt een risico-analyse opgemaakt. Deze analyse dient op haar beurt als input voor het beheersprogramma . Het beheersprogramma is een praktisch werkplan dat aantoont wat er met het asbesthoudend materiaal gaat gebeuren en hoe de blootstelling van de werknemers zo laag mogelijk kan worden gehouden.  Het plan bevat altijd de volgende onderdelen: de jaarlijkse beoordeling van de toestand van het aanwezige asbest en de asbesthoudende materialen, de preventiemaatregelen en de maatregelen die genomen kunnen worden voor de verwijdering van de asbesttoepassingen in slechte staat.

Voor het verwijderen van de asbesttoepassingen zijn er verschillende mogelijkheden naargelang de toestand van de asbest en het risico van de blootstelling. Eigen werknemers mogen sommige onderhouds- en verwijderingswerken zelf uitvoeren zolang het over sporadische handelingen gaat (bv. één asbestplaat in goede staat verwijderen zonder deze stuk te maken). Voor deze werken gelden de voorschriften niet. De Vlaamse overheid biedt bedrijven een aantal ondersteunende maatregelen en subsidies aan om asbesttoepassingen te verwijderen in hun bedrijfsgebouwen. Deze subsidies zijn voornamelijk gericht om leegstand te voorkomen.

De beste oplossing voor een werkgever is een samenwerking met een asbestdeskundige en een erkende asbestverwijderaar. De asbestdeskundige voert de inspectie uit en maakt de inventarisatie op. Het beheersprogramma kan in samenspraak met de werkgever ook door de asbestdeskundige opgemaakt worden. Voor de verwijdering wordt een erkende asbestverwijderaar aangesproken om de verschillende asbesttoepassingen te verwijderen.

SLOOPINVENTARIS

In België is het sinds 23 februari 2018 verplicht een sloopopvolgingsplan op te maken voor de aanvraag van een omgevingsvergunning bij bepaalde werken. Deze publicatie vormt de eerste belangrijke stap in het verwijderen van asbest uit onze leefomgeving en milieu. Dit sloopopvolgingsplan is een hulpmiddel om selectief (gevaarlijke) materialen te slopen of in te zamelen en moet aangevraagd worden door de bouwheer. De sloopinventaris geeft een overzicht van alle gevaarlijke en niet-gevaarlijke afvalstoffen met een opsplitsing tussen de onder-, bovenbouw en buitenverharding. Een asbestinventaris maakt mee onderdeel uit van het sloopopvolgingsplan indien het gebouw ouder is dan 2001.

De sloopinventaris vemeldt voor elke afvalstof: de benaming, de bijhorende EURAL-code (EURALwizard OVAM), de vermoedelijk hoeveelheid in m³/ton, de locatie binnen het gebouw en de verschijningsvorm. Daarnaast staan er ook specifieke aanbevelingen of adviezen om de materialen te verwijderen, te recycleren of te hergebruiken. Een sloopopvolgingsplan is verplicht voor alle niet-residentiële gebouwen wanneer het volume, betrokken in de omgevingsvergunning, groter is dan 1000 m³. Bij in hoofdzaak residentiële gebouwen geldt dit enkel voor een totaal betrokken volume groter dan 5000 m³. Voor de afbraak of sloop gekoppeld aan de aanleg of het onderhoud van infrastructuur op wegen is een sloopopvolgingsplan vereist als het volume van de werken groter is dan 250 m³.

Los van de verplichting, kan de bouwheer vrijwillig gebruik maken van een systeem opgezet door Tracimat. Tracimat is de enige erkende sloopbeheerorganisatie. Wanneer een sloopopvolgingsplan goedgekeurd werd door Tracimat en het gebouw selectief gesloopt werd, kan het puin aangeboden worden bij de breker als puin met een laag milieurisicoprofiel, wat goedkoper verwerkt kan worden dan puin met een hoog milieurisicoprofiel. Zeker bij grotere sloopwerken kan intekenen in het Tracimat traject, kosten-baten erg interessant zijn.

ASBESTINVENTARIS BIJ VERKOOP

Het asbestinventaris bij verkoop is momenteel nog niet van kracht maar zal cruciaal zijn in het opsporen van asbest in onze residentiële gebouwen. Volgens een schatting van OVAM zou er zo’n 865.000 ton aan asbest terug te vinden zijn in onze woningen. Om dit allemaal correct in beeld te brengen wil de Vlaamse regering tegen begin 2022 een asbestinventaris verplicht maken bij de verkoop van een woning ouder dan 2001. Dit attest zal naast het EPC-attest, het bodemattest en de elektrische keuring staan. Tegen 2032 moet elke eigenaar van een gebouw ouder dan 2001 over een asbestinventaris beschikken. De inventaris zal bovendien mee deel uitmaken van de woningpas.

Dat een asbestinventaris beschikbaar is voor de koper is een goede zaak, hij is dan op voorhand op de hoogte van de mogelijke gezondheidsrisco’s die aanwezig zijn bij de aankoop van een woning. Dit instrument biedt een aantal extra voordelen. Indien er werken uitgevoerd moeten worden beschikt de uitvoerder over en inventaris en kan er beter prijs opgemaakt worden voor de werken en de sanering. De opdrachtgever of de eigenaar wordt minder geconfronteerd met onverwachte kosten tijdens en na de werken. Voor de doe-het-zelvers is het trouwens voornaam om eventuele blootstelling te vermijden.

Op dit ogenblik is de verplichting nog niet van kracht, zodra de Vlaamse regering en OVAM met meer informatie naar buiten treden zal er eindelijk duidelijkheid zijn.

Kleine vezels, grote schade

Asbest komt van het Griekse ‘asbestos’, wat ‘onbrandbaar’ betekent en is eigenlijk een verzamelnaam voor zes in de natuur gevonden mineralen die bestaan uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. Door zijn positieve eigenschappen (brandwerendheid, isolerend, slijtvastheid, sterkte)  is asbest in het verleden veelvuldig gebruikt geweest in verschillende toepassingen. Het werd met of zonder bindmiddel verwerkt in bouwproducten zoals cement, bitumen, lijm en kunststof. Het gevaar van dit mineraal zit voornamelijk in de vezelstructuur die alleen in de lengte breekt, waardoor steeds dunnere naalden vrijkomen. (lees hier meer)

Asbest is een wondermiddel, het is immers een interessant bouwmateriaal: flexibel, grote treksterkte, brandwerend, chemisch resistent,… en goedkoop. Vroeger waren we er zot van. Ondertussen weten we dat het inademen van asbestvezels schadelijk kan zijn voor je gezondheid.

Asbestcement golfplaten

Asbestcement (gevel)leien

Asbestcement vensterbank

Leidingisolatie

Asbestkoord

Asbestcement golfplaten

De Vlaamse overheid heeft een Actieplan Asbestafbouw opgesteld om een Asbestveilig Vlaanderen te krijgen tegen 2040. Het verplichte asbestattest is onderdeel van het ambitieuze asbest afbouwplan  van de Vlaamse overheid. De bedoeling is om alle asbesttoepassingen te inventariseren in de binnen-en buitenomgeving en deze te beheren in een centrale databank.

Tegen 2032 zouden eigenaars van gebouwen met een risico over een asbestinventaris moeten beschikken. Eigenaars worden gestimuleerd om asbesttoepassingen te verwijderen: asbestcement in daken en gevels en losgebonden asbesttoepassingen in elk geval tegen 2034, andere toepassingen in slechte staat tegen 2040.

Alle gebouwen ouder dan 2001 worden gezien als een constructie met een risicobouwjaar. Overheid en OVAM schatten zo dat erin Vlaanderen nog 2.3 miljoen asbest aanwezig is in onze gebouwen.

Wist je dat asbest een product is dat voorkomt in de natuur? Het is een gesteente dat bepaalde specifieke mineralen bevat en werd gewonnen in onder andere Rusland, Canada, Afrika en Zuid-Amerika. Om die reden wordt asbest al duizenden jaren door mensen gebruikt.

In Vlaanderen zijn er 3 specifieke protocollen en richtlijnen vastgesteld om de veilige omgang met asbest te waarborgen, met name bij verkoop of overdracht, veiligheid op het werk en sloopopvolging. Bij Asbestplatform volgen we de ontwikkelingen hieromtrent steeds op de voet.

Want wanneer heb je nu welk document nodig?

Attest bij verkoop en overdracht

Wanneer je een pand koopt, is het als koper van groot belang dat je op de hoogte bent van de mogelijke aanwezigheid van asbest in het gebouw.  Niet enkel wil je veilige werken uit kunnen voeren, je wil ook weten voor welke kosten je komt te staan inzake nodige verwijdering enz.

Sinds 23 november 2022 is er een verplicht asbestattest nodig bij de verkoop van een gebouw van voor 2001. Dit werd bepaald door onze Vlaamse overheid.

Er zijn twee methoden van inspectie die hiervoor worden gebruikt.

1. Visuele herkenning en niet-destructief onderzoek:
   Hierbij wordt een visuele inspectie uitgevoerd om de verschillende asbesttoepassingen in kaart te brengen. Er worden alleen direct waarneembare asbestbronnen opgenomen, zonder dat vloeren of wanden worden afgebroken. Deze inventarisatie wordt vaak gebruikt voor een initiële visuele controle en rondgang om potentiële risico’s te identificeren.
2. Staalafnames en destructief onderzoek:
   Deze methode omvat staalafnames en laboratoriumanalyses om alle aanwezige asbestbronnen, zowel direct waarneembare als ingesloten, in kaart te brengen. Bij dit onderzoek worden wanden en vloeren uiteraard niet gespaard. Het doel is om een volledig en nauwkeurig beeld te krijgen van de aanwezigheid van asbesthoudende materialen.

Codex veiligheid en gezondheid op het werk

De Codex welzijn op het werk werd ingeroepen om de veiligheid en gezondheid medewerkers te beschermen en bevat specifieke richtlijnen voor het veilig omgaan met asbest, met inbegrip van procedures voor asbestverwijdering, beschermingsmaatregelen voor werknemers en regels voor de identificatie en inventarisatie van asbesttoepassingen. Bij het uitvoeren van asbestinspecties en -inventarisaties is het van essentieel belang om te voldoen aan de bepalingen van de Codex om de veiligheid te waarborgen.

Opvolgingsplan bij sloopwerkzaamheden (SOP)

Een Sloopopvolgingsplan is een document dat vereist is bij sloopwerkzaamheden waarbij asbest aanwezig kan zijn. Het plan beschrijft de maatregelen en procedures die gevolgd moeten worden om de sloop veilig en conform de regelgeving uit te voeren. Het omvat onder andere de identificatie en verwijdering van asbesthoudende materialen, het beschermen van werknemers en het veilig afvoeren van het materiaal. Het opstellen en naleven van een SOP is van cruciaal belang om de gezondheid en veiligheid van alle betrokkenen te waarborgen tijdens sloopprojecten.

Heb jij vragen in verband met asbest en/of wil je meer informatie over aan welke protocollen je dient te voldoen? Onze collega’s helpen je graag. Contacteer ons via 033346438 of info@asbestplatform.be.

Asbest en regenwater

Regenwater gebruiken voor de wasmachine, de toiletten of het kuisen is goed voor onze waterverbruik in huis te minderen. Wanneer dit regenwater van een asbesthoudend dak komt moet je wel even stilstaan of dit wil veilig is.

Vervuild regenwater

Wanneer het regenwater van een asbesthoudend dak komt bestaat er een goede kans dat er asbestvezels meespoelen. Het water dat dan opgevangen wordt is als het ware ‘gecontamineerd” of besmet.

Als u het besmet regenwater gebruikt voor de wasmachine kunnen er vezels zich vasthechten aan uw kledij. Na de wasbeurt in de droogkast of op het rek en de vezel geraakt meer verspreid. Het risico van een direct aanraking met asbestvezels rond de wasruimte wordt groter. Proper besmette kledij aantrekken is de vezel uitnodigen om ingeademd te worden. Het inademen van asbestvezels kan leiden tot een heleboel gezondheidsrisico’s en zware ziekte. We raden daarom aan om niet meer gebruik te maken van regenwater maar van leidingwater. 

De toilet

Besmet regenwater gebruiken voor het spoelen van de toilet is geen probleem, het water houdt de vezels vast en er is geen direct contact mogelijk. Verder is er ook geen risico op het inademen van vezels.

Kuisen en reinigen

Regenwater gebruiken voor te kuisen en te reinigen in en rond je huis is tijdens het kuisen minder gevaarlijk dan erna. Zolang er voldoende water is kan de vezel moeilijk ontsnappen. Na het kuisen treedt er zich wel een groter probleem op. Het water droogt op waardoor de vezels weer kunnen vrijkomen en het blootstellingsrisico enorm is. Je huis mag dan wel proper zijn maar ligt vol met schadelijke asbestvezels.

De oplossing? U pakt het probleem aan bij de bron: het asbesthoudend dak. Het vervangen van een asbesthoudend dak verloopt relatief snel en hoeft u zich geen zorgen meer te maken.

Subsidies voor asbest in Vlaanderen

Alle diensten en werken die voortkomen uit asbest zijn voor de meeste mensen een vrij dure en onvoorziene kost. Er zijn in Vlaanderen en op nationaal niveau verschillende instanties die subsidies en premies aanbieden voor het correct laten verwijderen van asbest.

Voor particulieren

Gaat u uw woning energiezuiniger maken of volledig laten renoveren? Vanaf 2021 kan er een premie door particulieren aangevraagd worden via fluvius (link naar www.fluvius.be). Je kan daar online een premie aanvraag indienen en opvolgen. Indien je niet mogelijk bent om online je premie aan te vragen kan je gebruik maken van dit formulier. Naast de premie voor het aanbrengen van dak- en gevelisolatie kan je extra ondersteuning krijgen indien er asbesthoudende dak- of gevelbekleding is verwijderd. Deze premie verhoogt de bestaande premie met 8 € per vierkante meter. Aan deze premie zijn wel een aantal voorwaarden verbonden.

Verder zijn er nog geen initiatieven van de Vlaamse of Federale overheid om een tussenkomst te organiseren voor andere asbest werkzaamheden en diensten.

Voor bedrijven

Ondernemers

Om de verwaarlozing van bedrijfsruimtes tegen te gaan kunnen ondernemers die minder dan 2 jaar eigenaar zijn van een leegstaand of verwaarloosd pand (het onroerend goed moet opgenomen zijn in de Inventaris van leegstaande en/of verwaarloosde bedrijfsruimten) een subsidie bekomen voor de sanering van deze panden. Deze subsidie bedraagt maximaal 90 % van de totale kostprijs met een minimum van € 24.750. Het kadastraal oppervlakte moet wel ten minste 5 are bedragen.

Landbouw- en tuinbedrijven

Het VLIF (Vlaams investeringsfonds) ondersteunt land- en tuinbouwers bij de renovatie van stallen en/of loodsen. Land- en tuinbouwers kunnen tot 30 % terug betaald krijgen voor het vernieuwen van asbesthoudende daken. De steun is niet bedoeld voor de verwijdering maar voor de nieuwe dakbedekking.. Hier zijn er ook weer een aantal voorwaarden aan verbonden. Zo moet je bv. kunnen aantonen dat het asbestafval op een wettelijke manier is afgevoerd geweest.

Voor scholen en verenigingen

Vlaamse Scholen

Vlaamse scholen kunnen hun asbestinventaris laten opmaken door een asbestdeskundige, de OVAM draagt hiervan de kosten. Voor de verwijdering biedt de OVAM een tussenkomst aan van 50 % van de asbestverwijdering of de risicobeheersmaatregelen in afwachting van verwijdering.